ASEAN và EU hợp tác vì mục tiêu và lợi ích chung

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Liên minh châu Âu (EU) vừa ra mắt Sách xanh giai đoạn 2024-2025. Đây là bức tranh tổng quan về tiến trình hợp tác mạnh mẽ, toàn diện giữa hai tổ chức khu vực, với mục tiêu chung là bảo đảm hòa bình và an ninh, tăng cường kết nối, đẩy mạnh thương mại tự do và công bằng, thúc đẩy phát triển bền vững.

Điểm lại những cột mốc quan trọng trong quan hệ ASEAN-EU, Sách xanh nhận định, hai bên đã đi qua chặng đường dài kể từ khi trở thành Đối tác đối thoại năm 1977. Mối quan hệ song phương được thúc đẩy dựa trên các giá trị và mục tiêu chung. Với mong muốn mở rộng hợp tác, ASEAN và EU nâng tầm quan hệ lên Đối tác chiến lược năm 2020.

Ghi dấu mốc mới trong hợp tác giữa hai bên, Hội nghị cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN-EU ở thủ đô Brussels của Bỉ tháng 12/2022 thông qua Tuyên bố chung phản ánh những thành tựu đạt được và đề ra định hướng hợp tác trong tương lai, trong đó nhấn mạnh mục tiêu làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác chiến lược trên cơ sở đề cao luật pháp quốc tế, hợp tác bình đẳng và cùng có lợi. Hai bên đang nỗ lực thực hiện Kế hoạch hành động triển khai quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN-EU (2023-2027), tập trung hợp tác trên cả ba trụ cột của Cộng đồng ASEAN là chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội, cũng như trong các lĩnh vực như hội nhập, thu hẹp khoảng cách phát triển, xây dựng thành phố thông minh...

Nỗ lực triển khai hiệu quả Tuyên bố chung và Kế hoạch hành động thời gian qua được hai bên nêu rõ tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-EU lần thứ 24 diễn ra tháng 2 vừa qua tại Brussels. Các Bộ trưởng ASEAN khẳng định, EU là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu của Hiệp hội. ASEAN hoan nghênh EU đẩy mạnh hợp tác với khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, trong đó có Đông Nam Á, thông qua các chiến lược và sáng kiến, như Chiến lược hợp tác Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Cửa ngõ toàn cầu, Sáng kiến Nhóm châu Âu về kết nối bền vững và Sáng kiến xanh. Các Bộ trưởng EU khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN. Nhấn mạnh những giá trị và lợi ích cùng chia sẻ, EU cho rằng, việc tăng cường hợp tác giữa hai bên là tất yếu, trong bối cảnh tình hình thế giới diễn biến phức tạp hiện nay.

Sách xanh nhấn mạnh những tiềm năng nổi bật, là cơ sở để ASEAN và EU tiếp tục thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược. Theo đó, EU là đối tác thương mại và nhà đầu tư trực tiếp lớn thứ ba của ASEAN, trong khi Hiệp hội là đối tác thương mại ngoài châu Âu lớn thứ ba của EU. Năm 2023, xuất khẩu của ASEAN sang EU đạt 158 tỷ euro, trong khi xuất khẩu của EU vào Hiệp hội đạt 94 tỷ euro. Theo Sách xanh, 10 triệu người, trong đó có hàng nghìn học giả và sinh viên, di chuyển giữa hai khu vực mỗi năm, góp phần tăng cường sự giao lưu, gắn kết giữa hai bên. Tài liệu cũng đề cập những nội dung về phát triển xanh và bền vững, lợi ích mà các dự án, chương trình hợp tác giữa ASEAN và EU mang lại cho người dân ở hai khu vực...

Phát biểu tại lễ ra mắt tài liệu mới, Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn khẳng định, Sách xanh lần này tiếp tục nêu rõ sự hỗ trợ quan trọng của EU đối với nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN, những tiến bộ trong việc thực hiện Kế hoạch hành động, cũng như tiềm năng phát triển của quan hệ ASEAN-EU. Ông Kao Kim Hourn hy vọng, thông qua Sách xanh, ASEAN và EU sẽ duy trì động lực và hợp tác chặt chẽ hơn nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược vì lợi ích của người dân ở hai khu vực. Trong vai trò điều phối quan hệ ASEAN-EU giai đoạn 2021-2024, Philippines cũng nhấn mạnh mong muốn hai bên triển khai thêm nhiều hoạt động và dự án hợp tác.

Trong lời tựa của Sách xanh, Đại sứ EU tại ASEAN Sujiro Seam nhấn mạnh, 47 năm qua đã chứng minh “sức sống” của quan hệ EU-ASEAN, hai khu vực cùng chia sẻ mục tiêu và lợi ích chung, cũng như phối hợp giải quyết những thách thức mang tính toàn cầu. Mối quan hệ giữa ASEAN và EU ngày càng sâu sắc sẽ trở thành hình mẫu về hợp tác giữa các tổ chức khu vực, góp phần thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng trên thế giới.