ASEAN 2020: Phục hồi kinh tế và giảm phát thải khí nhà kính

Tại Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng Cấp cao Đông Á lần thứ 14 (EAS EMM lần thứ 14) diễn ra chiều 20/11, các Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước tái khẳng định tầm quan trọng của việc đảm bảo nguồn cung cấp ổn định và năng lượng sạch với mức giá hợp lý để hỗ trợ các hoạt động kinh tế và cuộc sống hàng ngày, bao gồm việc sử dụng tất cả các nguồn năng lượng và công nghệ trong thời gian đại dịch bùng phát.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Đặng Hoàng An chủ trì Hội nghị. Hội nghị có sự tham dự của các Bộ trưởng và Quan chức cấp cao phụ trách về năng lượng của các nước Đông Á từ các nước thành viên ASEAN, Australia, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand, Liên bang Nga, Hoa Kỳ và Phó Tổng Thư ký ASEAN cùng tham dự.

Nhận thức ngành năng lượng của khu vực Đông Á (EAS) đã, đang và sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng đáng kể bởi đại dịch COVID-19, cả trong ngắn hạn và trung hạn, các Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước đã ghi nhận sự cần thiết phải theo đuổi một chính sách năng lượng thực tế và thực dụng để đạt được mục tiêu phục hồi kinh tế và giảm phát thải khí nhà kính.

Cùng với đó, các Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước cũng ghi nhận vai trò trung tâm của ASEAN trong EAS và cam kết của ASEAN đảm bảo rằng EAS sẽ tiếp tục là một thành phần không thể thiếu trong cấu trúc khu vực mà ASEAN ngày càng trở thành trung tâm, như đã được các nhà Lãnh đạo EAS tái khẳng định tại Hội nghị Cấp cao Đông Á lần thứ 15 được tổ chức vào tháng 11/2020.

Tại hội nghị, các Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước cũng đánh giá cao những nỗ lực của Tiểu ban Hợp tác Năng lượng EAS (ECTF) trong việc thúc đẩy kế hoạch hợp tác năng lượng EAS và triển khai các sáng kiến cụ thể trong ba công việc của ECTF cũng như theo các sáng kiến khác liên quan đến việc thúc đẩy xã hội hydro, khí tự nhiên và thu giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS).

Vì vậy, các nước đều kỳ vọng, song song với Kế hoạch Hành động ASEAN về Hợp tác Năng lượng (APAEC) giai đoạn II: 2021-2025, hợp tác năng lượng EAS sẽ được tăng cường hơn nữa, cả ở cấp hoạch định chính sách cấp cao và cấp nghiên cứu hoặc thực thi.

Riêng với tiết kiệm và hiệu quả năng lượng, tại hội nghị, Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước đã ghi nhận tiến độ của các hoạt động được thực hiện theo các sáng kiến về hệ thống năng lượng phân tán (DES), tiềm năng tiết kiệm năng lượng và xây dựng lộ trình để thúc đẩy công nghệ tiết kiệm năng lượng (EE) cho các nước tham gia EAS.

Bên cạnh đó là việc Nhật Bản tiến hành thành công vòng kiểm toán năng lượng thứ ba tại đảo Tablas, Philippines và phát hành Báo cáo Triển vọng Năng lượng EAS 2019/2020 do Viện Nghiên cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) chuẩn bị.

Đáng lưu ý, các nước cũng ghi nhận kế hoạch Tiết kiệm và năng lượng hiệu quả (EE&C) cho năm 2020/2021 bao gồm việc tiến hành vòng tiếp theo của kiểm toán năng lượng cho những nước thành viên ASEAN quan tâm, phân tích tác động của COVID-19 đối với nhu cầu và cung cấp năng lượng, đánh giá tốc độ tăng trưởng kinh tế ở các nước EAS giai đoạn 2020-2023 và giai đoạn hai của các cuộc điều tra Mức độ sẵn sàng chi tra (WTP) với trọng tâm đặc biệt là người tiêu dùng trong ba nước thành viên ASEAN bổ sung gồm Malaysia, Philippines và Thái Lan.

Đối với nhiên liệu sinh học cho giao thông vận tải và các mục đích khác (BTOP), các Bộ trưởng, trưởng đoàn sẽ xem xét việc sử dụng bền vững nhiên liệu sinh học và các loại nhiên liệu thay thế cho phương tiện khác trong giai đoạn 2021-2024.

Về sản xuất điện tái tạo và thay thế, các nước cũng ghi nhận việc tiến hành hai nghiên cứu tiền khả thi trong khuôn khổ công việc này, một nghiên cứu về quang điện mặt trời với hệ thống lưu trữ năng lượng (PV ESS) được kết thúc tại Malaysia vào tháng 11 năm 2019 và nghiên cứu khác về năng lượng gió đang được tiến hành ở Brunei Darussalam kể từ tháng 4 năm 2020.

Khẳng định lại tầm quan trọng của cam kết mạnh mẽ về tăng cường sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) và phát triển cơ sở hạ tầng để hỗ trợ tăng trưởng LNG và thị trường trong khu vực, các Bộ trưởng, trưởng đoàn khẳng định vai trò tiếp tục của công nghệ than sạch và khí tự nhiên trong việc góp phần từng bước chuyển đổi các nền kinh tế của khu vực hướng tới tương lai carbon thấp đồng thời cải thiện an ninh năng lượng.

Hơn nữa, sáng kiến thúc đẩy tái chế cacbon, các Bộ trưởng, trưởng đoàn đã thảo luận về tầm quan trọng của việc tái chế cacbon hoặc thu giữ và sử dụng cacbon (CCUS) nhằm phục vụ cả mục tiêu khử cacbon và tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, hoan nghênh sáng kiến hợp tác do Nhật Bản và ERIA dẫn đầu nhằm thiết lập “Mạng lưới CCUS châu Á” để hiện thực hóa mối quan hệ đối tác, giúp triển khai các hoạt động nghiên cứu và chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm trong khu vực EAS.

Đặc biệt, các nước ghi nhận tiến độ thực hiện lộ trình 3 năm nghiên cứu chính sách năng lượng Trung hạn của EAS cho 2019-2021 và đặc biệt đánh giá cao những đóng góp của ERIA đối với các hoạt động nghiên cứu chính sách năng lượng trong khuôn khổ hợp tác năng lượng EAS. Đồng thời, bày tỏ mong đợi cuộc họp EAS EMM tiếp theo sẽ được tổ chức vào năm 2021 tại Brunei Darussalam.

Kết thúc hội nghị, Bộ trưởng, trưởng đoàn các nước đã ra tuyên bố chung./.