An toàn cho khách hàng khi thanh toán

Trong 3 ngày (kể từ ngày 1-7), đã có hơn 16,6 triệu tài khoản khách hàng được ngành ngân hàng xác thực sinh trắc học. Mục đích để tăng thêm một lớp bảo vệ, giữ an toàn hơn cho khách hàng trong các giao dịch thông qua ngân hàng. Theo đánh giá của giới chuyên gia, việc người dân xác thực sinh trắc học không chỉ là hành động tự bảo vệ cá nhân mà còn giúp ngăn chặn vấn nạn tội phạm công nghệ, bảo vệ cho hệ thống ngân hàng, cộng đồng và xã hội.

Làm việc 24/7 để thông suốt hệ thống

Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam Phạm Tiến Dũng cho biết, ngay từ đầu năm, NHNN Việt Nam đã có chỉ thị, văn bản chỉ đạo, gần đây nhất vào ngày 1-7, NHNN Việt Nam có Quyết định số 2345/QĐ-NHNN về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng (Quyết định 2345). Khẳng định lại các điểm quan trọng của Quyết định 2345, Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng chia sẻ, trước đây, nhiều người lo sợ giấy tờ của mình bị các đối tượng chụp lại và mở tài khoản bằng giấy tờ giả. Với Quyết định 2345, tình trạng này sẽ được giải quyết dứt điểm. Việc mở tài khoản sẽ đúng người khi mở bằng chính căn cước công dân đã được cơ quan chức năng công nhận. Khi tài khoản đã chính danh sẽ không còn trường hợp người mở tài khoản rồi cho đối tượng thuê lại một cách bất hợp pháp. Quyết định 2345 quy định, khi khách hàng giao dịch trên 10 triệu đồng phải được xác thực sinh trắc học, đúng thông tin người mở tài khoản. "Quyết định 2345 bản chất là để xóa các tài khoản không chính chủ. Chúng ta có thể yên tâm rằng, sẽ không có tài khoản ngân hàng sử dụng giấy tờ giả", Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng nói.

Để bảo đảm việc xác thực sinh trắc học tài khoản cho khách hàng và giao dịch chuyển tiền được thông suốt, NHNN Việt Nam kiểm soát các giao dịch hàng giờ để xử lý kịp thời nếu xảy ra tắc nghẽn cục bộ. Trong 3 ngày đầu tháng 7-2024, toàn hệ thống thực hiện trung bình khoảng 23 triệu giao dịch mỗi ngày, trong đó có hơn 1,9 triệu giao dịch trên 10 triệu đồng, chiếm 8,2% tổng giá trị giao dịch (phải xác thực sinh trắc học), 91,8% giao dịch bình thường. Một số trường hợp tắc nghẽn cục bộ trong ngày đầu tiên áp dụng xác thực sinh trắc học đã được xử lý, đến ngày 3-7, cơ bản mọi giao dịch đã thông suốt.

Phó thống đốc Phạm Tiến Dũng thừa nhận một số vướng mắc trong quá trình triển khai xác thực sinh trắc học như: Quét NFC (kết nối không dây trong phạm vi tầm ngắn), căn cước công dân gắn chip, chụp ảnh xác thực... Trước những vướng mắc này, các ngân hàng đều tích cực hỗ trợ khách hàng. Nhiều ngân hàng lớn đã làm việc 24/7 để phục vụ khách hàng, thông suốt hệ thống. Có ngân hàng đã xác thực sinh trắc học tới 2,6 triệu tài khoản khách hàng...

Là nhà băng có số lượng khách hàng lớn, bà Nguyễn Thị Quỳnh Giao, Phó tổng giám đốc Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết, Quyết định 2345 là nhiệm vụ nhưng đồng thời cũng là cơ hội, động lực thúc đẩy BIDV mở ra cơ hội mới trong kỷ nguyên số. Với tinh thần triển khai quyết liệt, đến nay, BIDV đã có trên 1,7 triệu khách hàng thu thập thành công sinh trắc học, trong đó chỉ có 166.000 khách hàng thu thập qua kênh quầy và trên 1,6 triệu khách hàng thu thập qua kênh số.

Bà Đoàn Hồng Nhung, Giám đốc Khối Bán lẻ, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cho rằng, Quyết định 2345 đã bổ sung thêm tiện ích về an toàn bảo mật cho khách hàng khi sử dụng phần mềm giao dịch trên điện thoại của ngân hàng. Theo số liệu thống kê, trong 16 ngày kể từ ngày cập nhật phần mềm mới cùng với yêu cầu xác thực sinh trắc học, Vietcombank đã ghi nhận 8,5 triệu người sử dụng và xác thực bảo mật bằng phương pháp mới. Hiện nay, có khoảng 60.000 khách hàng là người nước ngoài đang sử dụng dịch vụ của Vietcombank đã được hỗ trợ xác thực sinh trắc học trực tiếp tại quầy hoặc tại chính điểm làm việc của khách hàng.

Bảo đảm người chuyển tiền là chính chủ

Trung tá Triệu Mạnh Tùng, Phó cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an đánh giá cao việc NHNN Việt Nam ban hành Quyết định 2345. Quyết định không chỉ góp phần giúp bảo vệ an toàn cho các giao dịch thanh toán của khách hàng mà còn góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao trên không gian mạng. Trung tá Triệu Mạnh Tùng cũng nhấn mạnh rủi ro an ninh mạng trong bối cảnh hiện nay là rất lớn, nếu không quản lý được việc mở tài khoản, sử dụng tài khoản để giao dịch là chính chủ thì rất có thể bị tội phạm lợi dụng. Chính vì vậy, việc ngành ngân hàng thực hiện yêu cầu xác thực sinh trắc học với giao dịch chuyển tiền trên 10 triệu đồng/giao dịch hoặc tổng giá trị giao dịch trong ngày trên 20 triệu đồng là hết sức quan trọng.

Cho rằng, sự xuất hiện và mức độ gia tăng của tội phạm lừa đảo trên không gian mạng sẽ còn nhiều hơn nữa trong thời gian tới, Trung tá Triệu Mạnh Tùng đề nghị NHNN Việt Nam và các ngân hàng thương mại cần quyết liệt triển khai thực hiện Quyết định 2345 nhằm bảo đảm người chuyển tiền là chính chủ. Bên cạnh đó, xây dựng, triển khai quy trình phối hợp liên ngành Bộ Công an-NHNN Việt Nam-ngân hàng thương mại. Ngoài ra, các ngân hàng cần thường xuyên tuyên truyền, phổ biến, cảnh báo, nâng cao nhận thức cho cán bộ, nhân viên, khách hàng về các thủ đoạn của tội phạm sử dụng không gian mạng lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Ông Lưu Danh Đức, Phó tổng giám đốc phụ trách Khối Công nghệ thông tin, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Sài Gòn-Hà Nội (SHB) nhận định, các ngân hàng đều cố gắng dùng biện pháp kỹ thuật để chống lừa đảo, bảo vệ an toàn người dùng. Tuy nhiên, đây cũng là bài toán khó cho ngân hàng khi vừa bảo đảm an ninh, lại vừa bảo đảm trải nghiệm tốt trong thanh toán cho khách hàng. Để xử lý gốc rễ vấn đề lừa đảo trên không gian mạng thì công tác truyền thông tới khách hàng phải được thực hiện đồng bộ và hiệu quả hơn nữa để người dân nâng cao ý thức cảnh giác.

Quan tâm tới khu vực vùng sâu, vùng xa

Trao đổi với phóng viên, TS Tô Hoài Nam, Phó chủ tịch Thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) đánh giá, mục tiêu của việc xác thực sinh trắc học đối với giao dịch trên 10 triệu đồng là đúng trong bối cảnh chúng ta đang phải đối phó với tình trạng gia tăng lừa đảo qua mạng, chiếm đoạt tài khoản. Tuy nhiên, bên cạnh những ngân hàng làm tốt thì vẫn có một số ngân hàng thực hiện chưa tốt việc xác thực sinh trắc học. Nguyên nhân do hệ thống công nghệ của mỗi ngân hàng sử dụng khác nhau, chưa đáp ứng tốt yêu cầu về chuyển đổi số nên dẫn đến tình trạng nghẽn mạng... Chưa kể xuất hiện tình trạng nhiều khách hàng gặp khó khăn khi xác thực sinh trắc học thông qua điện thoại thông minh. Có trường hợp khách hàng phải mất gần 1 tiếng đồng hồ mà vẫn không tự xác thực sinh trắc học được, dẫn tới phải đến quầy giao dịch để được nhân viên ngân hàng hỗ trợ.

TS Tô Hoài Nam nhấn mạnh, việc xác thực sinh trắc học cần được chuẩn bị thật tốt, phải có hướng dẫn cụ thể đến khách hàng trước khi triển khai thì mới mang lại hiệu quả, tránh để người dân bị lúng túng khi sử dụng. Trong quá trình triển khai, khi có vướng mắc, các ngân hàng cần nhanh chóng khắc phục, tránh tình trạng tắc nghẽn giao dịch. Đối với những khách hàng ở khu vực vùng sâu, vùng xa, chất lượng internet chưa tốt, cần được ngành ngân hàng quan tâm, hỗ trợ nhiều hơn trong xác thực sinh trắc học.

Dù biết rằng việc đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng công nghệ mới vào hoạt động trong đời sống là cần thiết, tuy nhiên, cần có lộ trình triển khai phù hợp, tiến hành từng bước chắc chắn để đem lại hiệu quả lâu dài. Ngành ngân hàng cần chú trọng trong việc xác thực sinh trắc học đối với những người dân không sử dụng điện thoại thông minh. Chỉ như vậy chính sách khi đưa vào áp dụng trong đời sống mới được vận hành trơn tru, hiệu quả, thông suốt đối với mọi đối tượng.