50 năm thống nhất đất nước - Ngày 24/3/1975: Tây Nguyên cơ bản được giải phóng

Đêm 24/3, tại Tây Nguyên, ta hoàn thành thắng lợi trận truy kích địch rút chạy trên đường số 7, đập tan ý định co cụm chiến lược về đồng bằng của địch.

Sáng sớm 24/3/1975, trận tiến công giải phóng thị xã Tam Kỳ bắt đầu.

Cuộc tiến công dũng mãnh và phối hợp nhịp nhàng giữa bộ binh, pháo binh và xe tăng, xe bọc thép của ta đã nhanh chóng đè bẹp sự kháng cự của địch. Quân địch ở Tam Kỳ vô cùng hỗn loạn.

Chỉ huy Sư đoàn 22, các trung đoàn 4, 5, Liên đoàn 12 biệt động quân Ngụy bỏ sở chỉ huy chạy trốn.

Đến 10 giờ cùng ngày, Trung đoàn Ba Gia của ta làm chủ thị xã.

11 giờ, Trung đoàn 31 chiếm xong tiểu khu. Thị xã Tam Kỳ hoàn toàn giải phóng.

Ở phía Đông Tam Kỳ, các tiểu đoàn 70, 72 cùng lực lượng huyện đánh chiếm các xã Kỳ Trụng, Kỳ Phú.

Nhân dân địa phương nổi dậy giải phóng các xã ven biển. Ở phía Bắc, Trung đoàn 38 cắt đường số 1 ở Chiêu Đàn.

Hướng Nam Ngãi, 5 giờ 30 phút ngày 24/3, Sư đoàn 2 bộ binh (Quân khu 5) tiến công địch ở tuyến ngăn chặn Tam Kỳ.

Ở Quảng Ngãi, 7 giờ ngày 24/3, Trung đoàn pháo 576 nổ súng đánh vào thị xã. Hai tiểu đoàn của Lữ đoàn 52, các tiểu đoàn 403, 406 đặc công Quân khu 5, tiểu đoàn 7 địa phương và lực lượng thị xã được xe tăng, xe bọc thép của Trung đoàn 574 chi viện, đồng loạt đánh chiếm xóm Xiếc, sân bay, ga Ông Bố, ngã tư Ba La.

Trung đoàn 94 cùng bộ đội địa phương đánh chiếm Núi Vỏ, phá sập cầu Ô Sông, cắt đứt đường số 1 từ Sơn Tịnh đi Bình Sơn.

Tối 24/3, quân ta xung phong vào thị xã. 23 giờ 30 phút ngày 24/3, thị xã Quảng Ngãi được giải phóng.

Tại Phú Yên, ngày 24/3, Trung đoàn 64 phối hợp hai tiểu đoàn bộ đội địa phương của tỉnh tiến công giải phóng quận lỵ Củng Sơn, diệt và bắt 6.000 tên địch, thu và phá hủy 40 xe tăng. Âm mưu rút chạy bất ngờ của địch bị đập tan.

Trên hướng Tây Nguyên, đến ngày 24/3, Trung đoàn 19 (Sư đoàn 968) đã giải phóng quận lỵ Thanh Bình; Trung đoàn 271 giải phóng Kiến Đức và thị xã Gia Nghĩa; Trung đoàn 12 (Sư đoàn 3, Quân khu 5) và một tiểu đoàn của Trung đoàn 95A giải phóng quận lỵ An Khê; Sư đoàn 10 và Trung đoàn 25 diệt và làm tan rã Trung đoàn 40 (Sư đoàn 22 Ngụy) và 4 tiểu đoàn bảo an, giải phóng chi khu quân sự, quận lỵ Khánh Dương.

11 giờ ngày 24/3, Trung đoàn 64 phát hiện địch ở Củng Sơn rút chạy, đã cùng tiểu đoàn 96 táo bạo đưa một đại đội ra chặn địch, đồng thời tổ chức hai mũi tiến công vào quân địch. Địch hoang mang rối loạn và nhanh chóng bị tiêu diệt, chỉ một số chạy được về Tuy Hòa.

Đêm 24/3, tại Tây Nguyên, ta hoàn thành thắng lợi trận truy kích địch rút chạy trên đường số 7, đập tan ý định co cụm chiến lược về đồng bằng của địch.

Đến đây, chiến dịch Tây Nguyên cơ bản giành thắng lợi, tạo bước ngoặt chiến lược cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy, thúc đẩy nhanh quá trình tan rã và sụp đổ của địch.

Trên hướng đường 20, Sư đoàn 7 tiếp tục tiến về Lâm Đồng.

Trong ngày 24/3, tại Quảng Trị, các đơn vị bộ đội địa phương tỉnh tiến công đánh chiếm quận lỵ Hướng Điền, vượt sông Mỹ Chánh.

14 giờ ngày 24/3, Tiểu đoàn 20 cùng lực lượng địa phương giải phóng quận lỵ Nghĩa Hành. 17 giờ quận lỵ Tư Nghĩa sạch bóng quân thù.

Tại mặt trận Huế, ở cánh tây, Trung đoàn 4 bộ binh, Quân khu Trị Thiên và Tiểu đoàn 8 Quảng Trị đánh bại Tiểu đoàn 5 Lữ đoàn 147 thủy quân lục chiến ở nam sông Bồ.

Địch đưa Chi đoàn 4 biệt động và một chi đoàn xe M113 ra phản kích quyết liệt. Cuộc chiến ở đây diễn ra giằng co ác liệt.

Đến 17 giờ ngày 24/3, địch buộc phải đánh sập cầu An Lỗ trước khi rút chạy. Trung đoàn 4 chuyển sang truy kích địch.

Ngày 24/3, tiểu đoàn 14, 812 Quảng Trị vượt sông Ô Lâu đánh địch ở Phong Hòa, Phong Bình, truy kích địch khi chúng bỏ Mỹ Chánh tiến xuống Sịa.

Tiểu đoàn 14 tiếp tục đánh thẳng vào Mang Cá nhỏ nằm về phía đông bắc thành phố Huế.

Tuyến phía tây Huế, Trung đoàn 6 và Trung đoàn 271 bộ binh Quân khu Trị Thiên được lệnh hành quân cấp tốc tiến thẳng về Huế, đã vượt qua tuyến phòng thủ của địch, đánh chiếm hai làng Đình Môn và Kim Ngọc, chuẩn bị vượt sông Hương.

Đêm 24/3, địch ở thành phố Huế tháo chạy. Cùng ngày, Bộ Tổng tham mưu lệnh cho Quân đoàn 1 đang dừng chân ở Nam Quảng Bình-Bắc Trị Thiên cơ động lực lượng vào hướng nam chuẩn bị tham gia tác chiến theo yêu cầu của Bộ./.