32 bệnh nhi Tuyên Quang ngộ độc thuốc diệt chuột có độc tính cực cao

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai yêu cầu bệnh viện tập trung mọi nguồn lực, tích cực cấp cứu và khẩn trương hội chẩn toàn bệnh viện để đưa ra phương án điều trị tốt nhất cho 32 bệnh nhi ngộ độc thuốc diệt chuột từ Tuyên Quang chuyển xuống. 

Ngộ độc tập thể vì thuốc diệt chuột

Sáng 21/1/2025 có một trẻ ra khỏi khuôn viên Trường tiểu học Phú Bình, thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang sang đồi chè sát cạnh trường để chơi và tìm thấy một túi có chứa rất nhiều ống nhựa màu đỏ bên trong, có cả ống màu xanh, trẻ lấy một ống mang về trường và rủ một trẻ uống ngay từ cuối buổi sáng 21/1 (ngày thường các cháu vẫn có thể sang đồi chè chơi).

Sau đó, các trẻ khác cũng sang đồi chè và lấy các ống này về trường. Một cháu khác kể buổi chiều có nhặt được một túi chứa nhiều ống màu hồng từ bụi cây bên trong cổng trường và lấy uống. Các trẻ chia nhau uống ở thời điểm phần lớn trong buổi chiều ngày 21/1.

Chiều tối ngày 22/1, Trung tâm Nhi Khoa và Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai liên tiếp tiếp nhận 32 bệnh nhi, hầu hết là học sinh từ 1 đến lớp 5 Trường tiểu học Phú Bình, thành phố Tuyên Quang, do nghi ngờ uống nhầm thuốc diệt chuột.

“Con gái của tôi đang học lớp 2, có uống khoảng 1-2 giọt từ bạn chia cho. Con bảo thuốc có mùi thơm như siro kẹo, nhưng khi thử uống thấy đắng nên nhổ đi”, một phụ huynh cho biết.

Tại Bệnh viện Nhi Trung ương cũng đang điều trị 5 trẻ trong cùng vụ việc (các trẻ nhập viện ngày 21/1 và tất cả đã có kết quả xét nghiệm nước tiểu dương tính với hóa chất diệt chuột fluoroacetate từ Viện Pháp Y quốc gia).

Theo lời kể của các bệnh nhi, các em có uống ống chất lỏng màu đỏ. Đặc biệt có 7 cháu uống mức độ đáng kể, mỗi cháu từ 1/3 đến 1 ống, có triệu chứng đau đầu, nôn, chóng mặt và đây là các cháu có nguy cơ cao nhất bị ngộ độc nặng. Các trẻ còn lại uống từ 1-3 giọt.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thành Nam, Giám đốc Trung tâm Nhi khoa cho biết, ngay khi tiếp nhận các bệnh nhi, Trung tâm Nhi khoa đã khẩn trương huy động nhân lực bác sĩ, điều dưỡng và phối hợp cùng Trung tâm Chống độc, đánh giá, phân loại bệnh nhi, đồng thời xin chỉ đạo thành lập hội đồng khoa học hội chẩn toàn bệnh viện.

Các bệnh nhi đồng loạt được khám, đánh giá, xét nghiệm, kiểm tra, bao gồm các chỉ số đánh giá về tổn thương do ngộ độc, độc chất trong nước tiểu, chụp cộng hưởng từ với các cháu có chỉ định, siêu âm tim,… theo phác đồ.

Khi tiếp nhận, có một cháu có co giật ngay tại bệnh viện; hai cháu có tổn thương não trên phim cộng hưởng từ, một số cháu có dấu hiệu ảnh hưởng chức năng tim. Tất cả các cháu đang tỉnh táo, vẫn chơi và đều đang được theo dõi sát cũng như điều trị theo phác đồ.

"Chúng tôi liên tục rà soát cố gắng không bỏ sót các nguyên nhân chất độc khác. Tiên lượng phải tùy thuộc diễn biến tiếp theo, ít nhất phải sau vài ngày đầu mới rõ", bác sĩ Nam cho hay.

Nhà trường cũng đã rà soát tìm các cháu nguy cơ uống cùng và hướng dẫn nhập viện.

Hóa chất diệt chuột có độc tính cực cao

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết, với các đặc điểm ống chất lỏng màu đỏ như vậy, đặc điểm triệu chứng của các cháu và kết quả xét nghiệm độc chất đã có cho thấy đây là vụ ngộ độc hóa chất diệt chuột fluoroacetate/fluoroacetamide.

Ngoài ra, các bác sĩ rất thận trọng theo dõi, đánh giá xem có các chất khác gây ngộ độc đồng thời không vì cháu đầu tiên phát hiện ra túi chứa hóa chất diệt chuột thấy có cả ống màu xanh.

Fluoroacetate/fluoroacetamide là hóa chất diệt chuột có nguồn gốc từ Trung Quốc, thường ở các dạng: Ống nước nhỏ bằng nhựa hoặc thủy tinh chứa dung dịch màu hồng, dung dịch không màu, màu nâu, hoặc gói hạt gạo hồng, tất cả không có nhãn mác hoặc có thì hoàn toàn là chữ Trung Quốc.

Đây là loại hóa chất diệt chuột có độc tính cực cao với thần kinh, gây co giật, hôn mê, tổn thương não nặng, tổn thương tim, viêm cơ tim cấp, suy tim cấp, loạn nhịp tim, sốc tim, cùng với biểu hiện đặc trưng là hạ can xi. Trường hợp ngộ độc nặng có thể tổn thương và suy đa tạng.

Hóa chất này là nguyên nhân của phần lớn các trường hợp tử vong do ngộ độc thuốc diệt chuột của những năm 1990 và đầu những năm 2000, tỷ lệ tử vong rất cao. Hóa chất này đã bị cấm ở Việt Nam nhiều năm và quay trở lại vài năm nay dưới dạng bán rong, bán trên mạng, thậm chí có thể một số có thể bán chui một số nơi.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, hiện tại, Trung tâm Chống độc phối hợp cùng Trung tâm Nhi khoa đã hướng dẫn đại diện nhà trường liên hệ các trường bên cạnh cùng rà soát nguy cơ còn sót các ống hóa chất diệt chuột hoặc tất cả các hóa chất khác ở trong khuôn viên nhà trường, tìm tất cả các cháu đã uống các loại ống chất lỏng trên hoặc bất kỳ hóa chất nào khác nghi ngờ và đề nghị nhập viện ngay tại địa phương trước.

Đồng thời thông báo cơ quan điều tra, chính quyền để tìm nguyên nhân, nguồn gốc, bảo đảm không bỏ sót các chất độc khác và không bỏ sót các cháu khác bị ngộ độc.